Spring naar inhoud

​9.9. Toelichting op de functionele winst- en verliesrekening over 2023

9.9.1 Netto resultaat exploitatie vastgoedportefeuille

Huuropbrengsten

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
woningen en woongebouwen 178.380 179.743
onroerende zaken niet zijnde woongebouwen 12.754 7.079
bruto huuropbrengsten 191.134 186.822
overige huuropbrengsten 177 150
af: huurderving wegens leegstand -2.101 -2.170
af: huurderving wegens oninbaarheid -479 -294
netto huuropbrengsten 188.731 184.508

De huuropbrengsten zijn gewijzigd als gevolg van:

  • Het in exploitatie nemen van nieuwe woningen en woongebouwen of van aangekochte woningen DAEB (€ 0,52 miljoen).
  • Het in exploitatie nemen van nieuwe woningen en woongebouwen of van aangekochte woningen Niet-DAEB (€ 0,93 miljoen).
  • Verlaging van de huuropbrengsten als gevolg van verkoop en sloop (-/- 1,55 miljoen).
  • Huurverhoging in de vrije sector en BOG (€ 0,51 miljoen).
  • Huurverhoging in de sociale huursector (€ 3,43 miljoen).
  • Huurverhoging als gevolg van huurharmonisatie (€ 1,02 miljoen).
  • Verlaging van de opbrengsten als gevolg van huurverlaging (€ 0,54 miljoen). 

De geografische onderverdeling van de bruto huuropbrengsten kan als volgt worden weergegeven:

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
gemeente Borger-Odoorn 8.517 8.498
gemeente Emmen 62.782 62.179
gemeente Groningen 64.881 61.732
gemeente Midden-Groningen 29.201 28.955
gemeente Stadskanaal 25.753 25.458
  191.134 186.822
Opbrengsten servicecontracten

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
overige goederen, leveringen en diensten 10.629 9.323
     
af: vergoedingsderving wegens leegstand -259 -176
af: vergoedingsderving wegens oninbaarheid -182 -384
  10.188 8.763

De ontvangen vergoedingen zijn gewijzigd als gevolg van:

  • wijziging inkooptarieven (vooral als gevolg van de hogere energielasten).
  • hogere vergoedingsderving wegens leegstand.
  • hogere vergoedingsderving wegens oninbaarheid.
Lasten servicecontracten

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
stookkosten -3.555 -3.078
kosten elektra -3.095 -1.973
waterverbruik -426 -554
schoonmaken -1.616 -1.343
service onderhoud -530 -484
groenvoorziening -254 -233
diversen -1.043 -1.591
  -10.519 -9.256
Overheidsbijdragen

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
overige overheidsbijdragen 0 1
  0 1
Lasten verhuur en beheeractiviteiten

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
toegerekende organisatiekosten -16.359 -14.295
externe vergoeding schadeherstel woningen in verband met aardbevingen 268 773
  -16.091 -13.522
  2023 2022
personeelskosten -30.288 -25.702
kosten Raad van Commissarissen -119 -109
huisvestingskosten -1.023 -914
facilitaire kosten -1.375 -1.094
ict kosten -4.490 -4.352
reorganisatiekosten -14 -146
bedrijfsprojecten -921 -530
kosten organisatieontwikkeling 0 0
algemene kosten -2.784 -2.283
afschrijvingen activa t.d.v. de exploitatie -3.118 -3.333
bruto bedrijfslasten -44.132 -38.463
toegerekende organisatiekosten aan andere activiteiten -27.772 -24.170
toegerekende organisatiekosten aan verhuur en beheeractiviteiten -16.360 -14.293

De toegerekende organisatiekosten aan verhuur en beheeractiviteiten zijn gebaseerd op de gehanteerde verdeelsleutels zoals deze in paragraaf 9.6.3 zijn opgenomen. Deze kosten bestaan onder meer uit lonen en salarissen voor personeel dat primair bezig is met de exploitatie van het vastgoed.

Lasten onderhoudsactiviteiten

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
onderhoudslasten (cyclisch) -35.071 -27.234
onderhoudslasten (niet-cyclisch) -48.880 -34.771
  -83.951 -62.005
  2023 2022
planmatig onderhoud (inclusief contractonderhoud) -31.535 -24.530
mutatieonderhoud -6.279 -6.725
klachtenonderhoud -15.259 -9.444
vervanging keukens/badkamers/toiletten -16.518 -8.905
serviceonderhoud -3.287 -2.815
toegerekende organisatiekosten -11.073 -9.586
  -83.951 -62.005

De toegerekende organisatiekosten aan onderhoudskosten zijn gebaseerd op de gehanteerde verdeelsleutels zoals deze in paragraaf 9.6.3 zijn opgenomen. Deze kosten bestaan uit bedrijfskosten en lonen en salarissen welke verband houden met het onderhoud van vastgoed in exploitatie.

Overige directe operationele lasten exploitatie bezit

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
gemeentelijke heffingen -13.580 -12.749
verhuurderheffing 0 -3.004
verzekeringskosten -1.049 -1.088
overige directe operationele lasten exploitatie bezit -2.513 -1.993
  -17.142 -18.834

9.9.2 Verkoopopbrengst vastgoedportefeuille

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
voormalige huurwoningen 18.135 19.493
verkoopopbrengst vov 553 1.001
bedrijfsruimtes 0 525
gronden en overig 87 2.060
  18.775 23.079

De verkoopopbrengst betreft 115 zelfstandige woningen en 6 niet-woongelegenheden (2022: 102 zelfstandige woningen en 12 niet-woongelegenheden). De door verkoop in 2023 gerealiseerde waardestijging die was begrepen in de herwaarderingsreserve bedraagt € 3,3 miljoen.

Toegerekende organisatiekosten verkoop
  2023 2022
lonen en salarissen verkoopafdeling -238 -241
  -238 -241
Boekwaarde verkochte vastgoedportefeuille
  2023 2022
boekwaarde voomalige huurwoningen -13.781 -13.396
boekwaarde vov -445 -789
boekwaarde bedrijfsruimtes 0 -365
boekwaarde gronden en overig -89 -1.379
  -14.315 -15.929

9.9.3 Waardeveranderingen vastgoedportefeuille

  2023 2022
overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille -3.771 -3.261
waardeverandering nieuwbouw in ontwikkeling                    -13.406 -6.988
waardeverandering woningverbeteringen -61.879 -24.027
waardeverandering GREX-projecten in ontwikkeling            -9.146 -16.293
waardeverandering overige projecten vastgoedportefeuille  -99 153
gerealiseerde waardeverandering vastgoedportefeuille                         -163 -68
  -88.464 -50.484
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
  2023 2022
DAEB vastgoedbeleggingen in exploitatie -162.890 -69.250
niet-DAEB vastgoedbeleggingen in exploitatie -23.092 -4.909
ontvangen schadevergoeding op waardevermindering a.g.v. aardbevingen Groningen 0 10.206
  -185.982 -63.953
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille verkocht onder voorwaarden

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
waardering vastgoed verkocht onder voorwaarden 156 -379
  156 -379
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop 136 81
  136 81

9.9.4 Opbrengsten overige activiteiten

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
opbrengsten overige activiteiten 1.058 821
  1.058 821
Kosten overige activiteiten

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
toegerekende organisatiekosten -111 -66
  -111 -66

9.9.5 Overige organisatiekosten

In de post "toegerekende overige organisatiekosten" worden de organisatiekosten opgenomen die niet rechtstreeks aan de primaire activiteiten toegerekend kunnen worden. Het betreffen hier o.a. de personele, facilitaire en huisvestingskosten voor de ondersteunende afdelingen van de organisatie (o.a. Bestuur, RvC, HRM, Strategie en beleid, Control en Financiën).  

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
bijdrageheffing AW -122 -123
obligoheffing WSW -1.308 -449
toegerekende overige organisatiekosten -5.605 -5.343
  -7.035 -5.915

9.9.6 Leefbaarheid

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
vastgoed / gerelateerde leefbaarheid -4.368 -3.694
mens / gerelateerde leefbaarheid -646 -692
  -5.014 -4.386

9.9.7 Saldo financiële baten en lasten

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
rente op vorderingen 526 457
  526 457
Rentelasten en soortgelijke kosten

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
rente langlopende schulden:    
- leningen overheid * -130 -204
- leningen kredietinstellingen * -27.502 -26.057
- geactiveerde optiepremie * -14 -14
     
- waardeverandering embedded derivaten -54 6.902
- overige schulden -25 -36
     
rente kortlopende schulden    
- kredietinstellingen -72 -20
- overige schulden -362 -317
     
af: geactiveerde rente 1.180 456
  -26.979 -19.290

De gemiddelde rentevoet welke is gehanteerd bij de geactiveerde rente bedraagt 2,3% voor DAEB-projecten en 3,05% voor niet-DAEB (2022: 0,75%).

* De hiervoor vermelde rentelast van langlopende schulden kan als volgt worden gespecificeerd:

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
- rentelasten van leningen met een vaste rente -26.907 -26.178
- rentelasten van leningen met een variabele rente -657 -20
- rentelasten / (baten) van rentederivaten met een effectieve hedge relatie -14 -14
- financieringskosten -68 -63
  -27.646 -26.275

9.9.8 Belastingen

De belastinglast kan als volgt worden gespecificeerd:

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
acute belastingen -2.794 -5.348
vennootschapsbelasting 2016 en 2017 0 273
vennootschapsbelasting 2018 0 19.106
vennootschapsbelasting 2019 0 5.338
vennootschapsbelasting 2020 0 -12
vennootschapsbelasting 2021 0 857
vennootschapsbelasting 2022 752 0
mutatie latentie afchrijvingspotentieel -826 -2.632
mutatie latentie financiele instrumenten -2.449 -4.917
mutatie latentie voorziening groot onderhoud 27 -7.360
latentie overige vorderingen inzake Vestia deal 0 -1.945
mutatie latentie compensabele verliezen -2.740 -7.472
mutatie overige latente belastingen -2.168 -1.164
  -10.198 -5.276
Effectieve belastingtarief 2023

Het effectieve belastingtarief is als volgt bepaald:

Bedragen x € 1.000

Commercieel resultaat voor belastingen conform winst- en verliesrekening over 2023     -236.271
       
Bij: Fiscaal geen waardeveranderingen   271.011  
Bij: Fiscaal activeren algemene kosten   3.771  
Bij: Fiscaal geen afschrijving inzake mandatory break   1.095  
      275.877
Af: Fiscaal niet activeren huurderving   -1.286  
Af: Fiscaal hogere afschrijvingen   -6.199  
Af: Fiscaal hogere onderhoudslasten   -18.650  
Af: Gebruik herwaarderingsreserve   -8.621  
Af: Fiscaal lagere boekwinst verkopen   -967  
Af: Vrijval (dis)agio op leningen kredietinstellingen (last)   -747  
      -36.470
       
Belastbare winst 2023     3.136
       
Bij: Beperkt aftrekbare kosten   100  
Bij: Generieke renteaftrekbeperking   19.529  
      19.629
       
Belastbaar bedrag voor verliesverrekening     22.764
       
Af: Te verrekenen verliezen     -11.882
       
Belastbaar bedrag 2023     10.882
       
  Tarief Belastbaar  
1e schijf tot € 200.000 19,00% 200 38
2e schijf vanaf € 200.000 25,80% 10.682 2.756
Te betalen vennootschapsbelasting     2.794
       
Effectief belastingtarief     -1,2%

Het gemiddelde wettelijke belastingtarief bedraagt 25,8% (2022: 25,8%). De lagere effectieve belastingdruk ad -1,2% (2022: -11,5%) wordt veroorzaakt door verschillen in de fiscale resultaatbepaling versus de winstbepaling volgens de regelgeving omtrent jaarverslaggeving. Belangrijk verschil ontstaat vanwege het feit dat het vastgoed bedrijfseconomisch jaarlijks tegen marktwaarde wordt gewaardeerd terwijl dit fiscaal gezien niet het geval is. Daarnaast betreffen de verschillen de verwerking van resultaten uit projectontwikkeling, grondverkopen, onderhoudskosten, afschrijvingen op het vastgoed, de verwerking van interest, de toepassing van de HIR.

Ten aanzien van een aantal onderwerpen geldt dat afstemming plaatsvindt met de belastingdienst. Het gaat om het volgende:

• Verwerking renteaftrekbeperking art. 15b ten aanzien van de financiële producten;
• Verwerking van fiscale afschrijving vastgoed in exploitatie;
• Verwerking van schadevergoeding in verband met waardevermindering als gevolg van aardbevingen Groningen;
• Verwerking van compensatiegelden rondom aardbevingsproblematiek.

In de voorliggende jaarrekening zijn baten c.q. compensaties verwerkt die het gevolg zijn van de aardbevingsschade. Op dit moment worden gesprekken gevoerd met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de Belastingdienst om te komen tot een passende fiscale verwerking, hetgeen volgens Lefier inhoudt dat er geen belastingheffing plaatsvindt over deze compensaties. Echter, voor het bepalen van de fiscale positie is uitgegaan van een voorzichtige verwerking. Ultimo 2023 is er namelijk geen zekerheid dat de Belastingdienst akkoord gaat met een verwerking waarbij de compensaties buiten de heffing van vennootschapsbelasting blijven. De huidige verwerking in de jaarrekening komt erop neer dat de compensatie ten behoeve van verbeteringen en verduurzaming zijn afgeboekt op deze investeringen en de eenmalige schadevergoeding is fiscaal als bate verwerkt.

De waarde-mutaties van de derivaten maken als rente onderdeel uit van de fiscale winst- en verliesrekening.  Dit heeft tot gevolg dat waardedalingen doorgaans niet aftrekbaar zijn en dat waardestijgingen doorgaans niet belast zijn. Dit is conform de zienswijze van de Belastingdienst. Mocht Lefier succesvol in bezwaar en/of beroep gaan, dan heeft dit tot gevolg dat er ten opzichte van de huidige verwerking een bate ontstaan aan vennootschapsbelasting van circa € 2,0 miljoen.

Lefier volgt in haar fiscale strategie en fiscale planning de binnen de sector gangbare standpunten die naar de mening van belastingadviseurs pleitbaar zijn. Lefier heeft te maken met onzekere belastingposities uit hoofde van ingenomen standpunten ten aanzien van ingediende aangiftes en lopende bezwaarprocedures. Aangiftes vennootschapsbelasting zijn tot en met 2019 definitief geregeld middels het opleggen van een definitieve aanslag.

9.9.9 Afschrijvingen

  2023 2022
afschrijving bedrijfsgebouw -714 -713
afschrijving Inventaris -75 -70
afschrijving Vervoermiddelen -323 -309
afschrijving automatisering hardware -500 -454
afschrijving automatisering software -1.508 -1.787
  -3.120 -3.333

9.9.10 Lonen en salarissen

  2023 2022
lonen en salarissen -19.006 -16.738
sociale lasten -3.166 -2.638
pensioenpremies -2.403 -2.200
overige personeelskosten -5.712 -4.126
  -30.287 -25.702

9.9.11 Gemiddeld aantal werknemers

Gedurende het jaar 2023 had Lefier gemiddeld 339,1 fte werknemers in dienst (2022: 304,5 fte). Dit aantal is gebaseerd op het aantal fulltime equivalenten. Geen van de werknemers is buiten Nederland werkzaam (2022: 0). Het aantal fte's per bedrijfsonderdeel is per 31-12-2023 als volgt verdeeld:

Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:

Bedrijfsonderdeel 2023 2022
Bestuur, Strategie & Beleid 20.6 20
Financien en ondersteuning 64.2 56.3
Wonen & Wijken 187 168.9
Vastgoed 67.3 59.3

9.9.12 Accountantshonoraria

In het boekjaar zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria ten laste van het resultaat gebracht (inclusief btw). Voor 2023 betreft dit Deloitte Accountants B.V. en voor 2022 betreft dit PricewaterhouseCoopers Accountants N.V..

Bedragen x € 1.000

  2023 2022
controle van de jaarrekening -254 -243
andere controlewerkzaamheden (dVi-verantwoordingen) -9 -24
  -263 -267

9.9.13 Gebeurtenissen na balansdatum

Tot en met de datum van opmaken van de jaarrekening 2023 hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan.

Versie:
v6.2.32

Met iWink Report maak je professionele online publicaties. Publicaties die je online, in print en als PDF-download kunt aanbieden.

En daarmee voldoe je direct aan de WCAG-wetgeving rond digitale toegankelijkheid.

Eenvoudig, veilig en efficiënt.

Meer over iWink Report